Podczas projektowania jakichkolwiek konstrukcji metalowych, drewnianych, czy wytwarzanych z tworzywa sztucznego niemalże na każdym kroku należy użyć śrub, czy nakrętek. Śruby, tak jak każde inne produkty i materiały budowlane, produkowane są wedle ściśle określonych norm, określających wymiary i materiał z jakich powinien być wykonany dany element. Standaryzacja jest niezbędna, albowiem ułatwia ona dobór odpowiednich elementów, gwarantuje jakość i wytrzymałość. Obecnie na rynku stosuje się aż 3 różne rodzaje norm dotyczących śrub. Poniższy artykuł opisuje instytucje stojące za tymi normami i charakteryzuje zasady konwersji pomiędzy normami.
Rodzaje norm dotyczących śrub
Wiele organizacji zajmuje się ustalaniem norm i zasad dotyczących każdego aspektu naszego życia. Jeżeli chodzi o śruby, to na polskim rynku honorowane są trzy różne rodzaje norm:
- normy polskie,
- normy międzynarodowe,
- normy niemieckie.
W Polsce najbardziej popularnym zbiorem norm są normy tworzone przez Polski Komitet Normalizacyjny „Polskie Normy” (PN). Nie jest to jedyna instytucja, której zasady są uznawane na polskich rynkach. Inną, równie uznaną organizacją w Polsce jest Deutsches Institut für Normung – Niemiecki Instytut Normalizacyjny. Jest to niemiecka instytucja o zasięgu krajowym, lecz jest na tyle popularna, że uznawana jest także w innych krajach, m.in. w Polsce. Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna jest najbardziej znaną organizacją tworzącą zbiory norm. Słynne normy ISO obowiązują w ponad 150 krajach, w tym także w Polsce. Producenci śrub są nieformalnie zobowiązani do wykonywania śrub zgodnie z normami, dzięki czemu klienci zyskują pewność, że zakupiony produkt spełnia kryteria i będzie pasował do konkretnego rodzaju połączenia.
Konwersja pomiędzy normami dotyczącymi śrub
W sklepach stacjonarnych oraz internetowych normy dotyczące śrub mogą być różnie oznaczone, a jeszcze inne oznaczenie może podać nam zleceniodawca, czy osoba dokonująca napraw lub remontów w naszym domu. W tym momencie napotykamy na problem – co zrobić, jeżeli mamy zakupić śrubę odpowiadającą normom DIN, a w sklepie wszystkie śruby kategoryzowane są pod względem norm ISO, lub PN? Tutaj z pomocą przychodzi konwersja norm, czyli metodyka pozwalająca nam znaleźć odpowiednik danej normy. Jest to możliwe albowiem większość norm zatwierdzanych przez ISO, PN, czy DIN dotyczy tych samych wyrobów stosowanych do tego samego rodzaju połączenia. Klasyfikują one śruby głównie ze względu na klasę wytrzymałości danego wyrobu, powłoki którą jest pokryty oraz materiału z którego został wykonany. W konwersji pomocne będą specjalne tabele zestawiające normy ISO, PN i DIN.
Biorąc za przykład nakrętkę samonastawną DIN 985 można przekonać się jak działa konwersja między różnymi normami. Dla wyrobu DIN 985 w tabeli z odpowiednikami norm ISO i PN można znaleźć następujące nakrętki:
- ISO 10511,
- PN 82175.
Jak widać, istnieje wiele instytucji, które zajmują się sporządzaniem i tworzeniem różnego rodzaju norm dotyczących wyrobów budowlanych i konstrukcyjnych, w tym m.in. śrub. Dzięki tabelom służącym do konwersji norm z łatwością znajdziemy odpowiedniki pomiędzy normami ISO, PN i DIN. Jest to niezwykle ważne, gdyż w grę wchodzi wytrzymałość konstrukcji, jak również nasze bezpieczeństwo.
